Ondernemingen met minstens 50 werknemers moeten een intern meldingskanaal voor klokkenluiders voorzien. De berekening van de drempel van 50 werknemers gebeurt op basis van de regels voor de sociale verkiezingen. Dit deed nog vragen rijzen. De overheid verduidelijkt nu dat de werkgever de drempel jaarlijks opnieuw moet controleren. En dit op basis van de gegevens van het voorgaande kalenderjaar.
Ter herinnering: de Belgische klokkenluiderswet voor de private sector
De klokkenluiderswet voor de private sector voorziet in gemeenschappelijke minimumnormen om klokkenluiders beter te beschermen wanneer zij informatie melden over inbreuken op bepaalde domeinen. Het gaat bijvoorbeeld om inbreuken inzake:
- overheidsopdrachten;
- financiële diensten;
- productveiligheid;
- belastingfraude;
- sociale fraude;
…
De klokkenluider die informatie over inbreuken op specifieke domeinen meldt, moet deze informatie verkregen hebben in een werkgerelateerde context. Uitzonderlijk zijn ook meldingen buiten werkgerelateerde context in scope.
In dit kader voorziet de wet dat iedere onderneming (= juridische entiteit) met minstens 50 werknemers een intern meldkanaal moet voorzien. Voor organisaties met minder dan 50 werknemers geldt deze verplichting niet, tenzij zij actief zijn in de financiële sector.
Vraagtekens bij berekening drempel van minstens 50 werknemers
De bepaling rond de berekening van deze drempel van minstens 50 werknemers deed veel vragen rijzen. Onder andere over de referentieperiode die ondernemingen moeten gebruiken voor de berekening van het aantal werknemers. De wetgeving verwijst naar de berekening zoals bij de sociale verkiezingen. Die berekeningen worden echter pas gemaakt wanneer deze verkiezingen worden gehouden, dus eens in de vier jaar.
Overheid brengt duidelijkheid rond drempelberekening
De overheid wijzigt de reglementering nu om elke onduidelijkheid over de frequentie en de wijze van berekening weg te nemen.
De reglementering verwijst nog steeds naar de berekening zoals bij de sociale verkiezingen. Maar om te beoordelen of een onderneming (= juridische entiteit) de drempel van 50 werknemers bereikt, berekenen we de grootte van het gemiddeld personeelsbestand over de periode van vier trimesters van het voorgaande kalenderjaar. Deze berekening gebeurt telkens opnieuw op 1 januari.
Deeltijdsen die minder dan 3/4de werken van een voltijds uurrooster, tellen mee voor de helft.
Wat betekent dit concreet?
Bij de berekening van het gemiddeld personeelsbestand moet de werkgever rekening houden met de:
- werknemers met een arbeidsovereenkomst, ongeacht de duur;
- leerlingen (met een leerovereenkomst);
- uitzendkrachten, met uitsluiting van die welke werknemers vervangen waarvan de uitvoering van de arbeidsovereenkomst werd geschorst.
Telkens op 1 januari telt de werkgever voor elke werknemer/leerling/uitzendkracht het aantal dagen dat hij of zij in dienst was gedurende de vier trimesters van het voorgaande kalenderjaar. Dit is de referteperiode.
Het bekomen getal deelt hij door 365 om tot het gemiddelde te komen.
Hij deelt door 730 bij werknemers die minder dan 75% van een voltijds uurrooster werkten. Deeltijdsen die minder dan 75% werken van een voltijds uurrooster, tellen immers maar mee voor de helft.
Vanaf wanneer?
De aanpassingen treden in werking 10 dagen na publicatie in Staatsblad.
Opgelet! Deze bespreking geldt onder voorbehoud van publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Wat betekent dit voor de werkgever?
De werkgever moet vanaf 1 januari 2025 de drempel van vijftig werknemers jaarlijks opnieuw controleren. Om te beoordelen of de drempel van 50 werknemers bereikt is, houdt hij rekening met het gemiddeld personeelsbestand over de periode van vier trimesters van het voorgaande kalenderjaar.
Merk op! Wanneer een onderneming een meldingskanaal heeft en opnieuw onder de drempel van 50 werknemers zakt, heeft deze onderneming er in de praktijk geen belang bij om dat meldingskanaal af te schaffen. Immers, werknemers kunnen ook steeds aangifte doen via een extern meldingskanaal.
Met een intern meldingskanaal kunnen ze de meldingen zelf ontvangen en een einde maken aan eventuele onwettigheden zonder dat dit aanhangig wordt gemaakt bij een extern meldingskanaal.